Hậu vệ là gì? Các vị trí hậu vệ trong bóng đá

Để có được một đội bóng tốt, chúng ta cần một thủ môn giỏi, những cầu thủ phân phối bóng và những người săn bàn. Đương nhiên, không thể thiếu đi các hậu vệ.

Từ rất lâu về trước, bộ môn bóng đá đã được những người chơi phân bổ vị trí rõ ràng trên sân nhằm phục vụ mục đích chiến thuật, từ đó biến bóng đá trở nên khoa học và trật tự hơn. Tất nhiên, hậu vệ hay bất kì vị trí nào đều là một phần quan trọng trong khối đội hình, mặc dù vậy, những người xem bóng đá thuần túy có thói quen dành sự chú ý cho các cầu thủ tấn công, những người thường hiện tên trên bảng tỉ số nhiều hơn.

Sau đây hãy cùng 90 Phut đi tìm hiểu, như thế nào là một hậu vệ trong bóng đá qua bài viết dưới đây nhé.

Hậu vệ là gì?

Hậu vệ là các cầu thủ phòng ngự và bảo vệ khung thành

Từ thời “nguyên thủy” của môn bóng đá, hậu vệ được hiểu đơn giản là các cầu thủ ngăn chặn các lần tấn công của đối phương và bảo vệ khung thành đội nhà khỏi bị thủng lưới. Tuy nhiên, khi đó khái niệm “hậu vệ” chưa quá rõ ràng mà chỉ đơn giản là “các cầu thủ bảo vệ khung thành”.

Dần dà, bóng đá phát triển kéo theo những yếu tố như kĩ chiến thuật, sơ đồ thi đấu, bài vở,... cũng trở nên chi tiết hơn rất nhiều. Vị trí hậu vệ cũng từ đó mà phát triển, đồng thời chia ra thành nhiều thể loại hậu vệ khác nhau cũng như vai trò trên sân cũng khác nhau và trở nên phức tạp hơn rất nhiều.

Vai trò của các hậu vệ trong đội hình thi đấu

Ramos là định nghĩa của một hậu vệ hoàn hảo

Cụm từ “hậu vệ” từ định nghĩa được ghép giữa “hậu” là ở phía sau và “vệ” trong “phòng vệ”, tức cầu thủ chơi ở phía sau cùng của đội hình và làm nhiệm vụ bảo vệ cho đội bóng. Đó cũng là vai trò chính của các cầu thủ hậu vệ.

Khi nói đến các cầu thủ phòng ngự, người ta thường liên tưởng đến những chàng trai có thân hình cao to hộ pháp, có khả năng chiến đấu như xoạc bóng và tranh chấp bóng cũng như lực phá bóng mạnh. Tuy nhiên, khi bóng đá trở nên hiện đại, người ta cũng có định nghĩa giữa “hậu vệ cổ điển” và “hậu vệ hiện đại”.

Hậu vệ cổ điển được hiểu là những người phòng ngự đơn thuần. Họ chỉ tập trung vào công việc ngăn chặn đối phương, phá lối chơi của đội bạn và giữ cho quả bóng ở càng xa khung thành càng tốt chứ không cần quan tâm nhiều vào công tác tổ chức của đội.

Trong khi đó, hậu vệ hiện đại thì đảm đương nhiều vai trò hơn và sở hữu bộ kĩ năng cũng hoàn thiện hơn. Họ vừa có khả năng phòng ngự, vừa có kĩ thuật tốt để thực hiện những đường chuyền bóng nhằm kiểm soát lối chơi và tham gia quá trình build up (triển khai tấn công) của toàn đội.

Đối với bóng đá hiện đại ngày nay, các đội bóng thường ưa chuộng các hậu vệ hiện đại nhiều hơn, những người có thể đảm đương nhiều công việc khi ở trên sân. Các gương mặt tiêu biểu từ xưa đến nay có thể kể đến như Franz Beckenbauer, Maldini, Sergio Ramos, Van Dijk, Ruben Dias,...

Các vị trí hậu vệ trên sân

Kyle Walker là một trong những hậu vệ cánh hay nhất

Để chia các cầu thủ phòng ngự thành những thể loại hậu vệ khác nhau trong một đội hình thi đấu, chúng ta sẽ giữa vào khu vực phòng thủ gồm trung lộ, cánh phải và cánh trái từ đó chia ra 3 loại hậu vệ chung nhất bao gồm trung vệ, hậu vệ cánh phải và hậu vệ cánh trái. Tuy nhiên đó chỉ là những vị trí cơ bản nhất, còn sau đây cùng tìm hiểu chi tiết hơn về các cầu thủ hậu vệ.

Trung vệ

Trung vệ được hiểu là hậu vệ trung tâm (Center Back), tức những cầu thủ phòng ngự ở khu vực trung lộ ngay trước mặt thủ môn và cũng là người làm nhiệm vụ bọc lót cho hậu vệ cánh phải, cánh trái.

Vì đây là những cầu thủ cuối cùng trong hệ thống phòng ngự, vì thế các HLV sẽ thường ưu tiên các cầu thủ có thể hình tốt, có khả năng đánh đầu và xoạc bóng đồng thời chơi an toàn, tối giản nhất có thể.

Ở gian đoạn thế kỉ 20 các đội bóng thường chơi với sơ đồ gồm 3 trung vệ gồm 2 người chơi cao hơn một chút, từ đó sẽ có thêm định nghĩa để phân biệt ra trung vệ dập và trung vệ thòng.

Các trung vệ dập hay trung vệ lệch trái/ phải (Left/ Right Center Back) là những người sẽ chủ động lao lên trong khi trung vệ thòng chơi tĩnh, ở lại phía sau để bọc lót khi 2 trung vệ trên bị vượt qua.

Hiện tại, các đội bóng thường chơi với 2 trung vệ nhiều hơn, gồm 1 dập và một thòng. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều CLB thành công với sơ đồ 3 trung vệ như Chelsea, Man City, ĐT Anh,...

Hậu vệ cánh

Các cầu thủ hậu vệ cánh trái/phải (Left/ Right Back) hiểu đơn giản là những cầu thủ phòng ngự ở khu vực hai cánh của đội nhà. Những cầu thủ này sẽ có nhiệm vụ chính là ngăn chặn các cầu thủ đá tấn công biên của đối phương.

Tuy nhiên, khi bóng đá ngày càng phát triển, các hậu vệ biên được yêu cầu phải biết tham gia hỗ trợ tấn công và phòng ngự đồng thời. Vì thế các cầu thủ chơi ở đây cần phải có tốc độ và thể lực cực tốt, đồng thời yêu cầu cả khả năng đối 1v1.

Bóng đá hiện đại ngày nay sản sinh ra rất nhiều những hậu vệ công thủ toàn diện như Cafu, Maldini, Roberto Carlos hay sau này là Kyle Walker, Daniel Carvajal,... Tuy nhiên cũng có rất nhiều hậu vệ cánh tấn công còn hay hơn phòng ngự, từ đó các HLV cũng xây dựng đội hình nhằm tối ưu khả năng tấn công của các cầu thủ đó. Tiêu biểu là Dani Alves, Marcelo, Trent Alexander Arnold, Joao Cancelo, Reece James,...

Một số vai trò đặc biệt của hậu vệ khi thi đấu

John Stones và Cancelo là 2 cầu thủ có vai trò đặc biệt

Theo dòng chảy của môn thể thao vua, các HLV tìm ra rất nhiều cách để tận dụng tối ưu các hậu vệ tham gia vào khâu tổ chức, đặc biệt là HLV Pep Guardiola. Với 2 vai trò dưới đây, Pep vừa là người khai sáng và cũng là người nâng tầm bài vở chiến thuật này.

Inverted Full-back (Hậu vệ cánh bó trong)

Đây chính là một trong những phát kiến vĩ đại được vị chiến lược gia người Tây Ban Nha ấp ủ từ khi ông còn ở Bayern Munich, trước khi ông biến nó trở nên vĩ đại khi dẫn dắt Man City.

Với loại hậu vệ này, đội bóng sẽ xuất phát với 4 hậu vệ bình thường. Tuy nhiên mỗi khi có bóng, một hậu vệ biên (trái hoặc phải) sẽ bó vào chơi bên cạnh tiền vệ trung tâm để tham gia quá trình lên bóng, đồng thời hậu vệ biên còn lại sẽ bó vào tạo thành 3 trung vệ đảm bảo quân số phòng ngự.

Hai cầu thủ nổi bật nhất được chơi ở vai trò này là Joao Cancelo và Olek Zinchenko, đều là các cầu thủ chơi cho Man City.

Trung vệ lai (Hybrid)

Một năm sau khi sử dụng thành công vai trò Inverted Full-back, Pep Guardiola cho ra đời vai trò lai giữa trung vệ và tiền vệ trung tâm. Công thức thậm chí còn tỏ ra lợi hại hơn cả Inverted Full-back khi đem về cho Man City cú ăn ba thần thánh vô tiền khoáng hậu.

Khi một cầu thủ chơi ở vị trí này, anh ta cũng sẽ xuất phát ở vị trí trung vệ trong sơ đồ 4 hậu vệ. Mỗi khi đội nhà có bóng, thay vì một cầu thủ hậu vệ cánh sẽ bó vào trong thì một trong hai trung vệ sẽ dâng lên tạo thành một bộ đôi tiền vệ trung tâm kiểm soát khu vực tuyến giữa. Tương tự, 2 hậu vệ đá cánh sẽ bó vào trong cùng trung vệ còn lại thành bộ 3 phòng ngự.

Để chơi được ở vai trò này, cầu thủ cần là một người cực khéo léo, chuyền bóng và xử lí trong phạm vi hẹp tốt, đồng thời cũng cần sở hữu một kĩ năng phòng ngự ấn tượng. John Stones là ngôi sao hoàn hảo cho vị trí này, tương tự như vị trí hoàng đế Beckenbauer đã chơi khi xưa nhưng tiến hóa thêm một chút.

Lời kết

Trên đây là bài viết chi tiết về các hậu vệ của 90 Phut. Mong rằng sau bài viết này bạn đã có thể hiểu thêm về các cầu thủ phòng ngự trong bộ môn bóng đá.